Bu web sitesi “Ulus Devletin İnşa Sürecinde Milli Bayramların İcadı ve Kutlanması: İstanbul ve Ankara’da Törensel Meşruiyetin Mekânsal Tezahürleri, 1908-1946” başlıklı TÜBİTAK projesinin bir sonuç ürünü olarak tasarlanmıştır.

Veri tabanımızda, ülkemizin ilk milli bayramı olan Hürriyet Bayramı’nın resmi olarak kutlanmaya başlamasıyla başlayıp, ikinci dünya savaşı yıllarına kadar olan dönemde İstanbul ve Ankara’da milli bayram kutlamalarının yapılar, kentsel planlama, törenler ve diğer toplumsal pratikler üzerinden sergilenmesi amaçlanmıştır.

Veri tabanında Hürriyet Bayramı ile ardından Cumhuriyet Dönemi’nde kutlanmaya başlanan Cumhuriyet Bayramı, Çocuk Bayramı, Zafer Bayramı ve Gençlik ve Spor Bayramı üzerine kapsamlı içerikler bulunmaktadır.

Proje kapsamda, geç Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinden pek çok gazete ve derginin taranması ile derlenen haber, fotoğraf, yorum, tablo gibi basılı dijital ortama aktarılmış ve bir dizi kavramsal ve mekânsal analize kaynaklık etmiştir. Bunun haricinde, bayram kutlamaları, planlama ve tasarım konuları başta olmak üzere Türkiye’de Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi üzerine olan akademik literatürün taranması ile de önemli bir veri kütüphanesi ve proje kaynakçası ortaya çıkarılmıştır.

Proje veritabanı birbirleri ile ilişkili dört ana modülden oluşmaktadır. Bunlar kütüphane, detaylı arama, harita üzerinde arama ve veri analizi modülleridir.

Kütüphane modülü, milli bayramların kutlanmasını yer-mekân, hazırlıklar – etkinlikler, aktörler gibi çeşitli temalar üzerinden proje ekibinin gözüyle ortaya koyan mini bir wiki tabanlı ansiklopedi olarak düşünülebilir.

Detaylı arama modülü ise, taranan tüm arşiv kaynakları üzerinde kelime bazlı arama yapmaya imkan veren bir içeriğe sahiptir. Cumhuriyet, Hakimiyet-i Milliye (Ulus), Milliyet (Tan), Servet-i Fünûn, Tanin, Şehbal, Ülkü, La Turquie Kemaliste gibi farklı dönemlere ait gazete ve dergilerden toplanan binlerce parça içeriğe ilişkin arama yapabilmek mümkün olmaktadır. Arama sonuçlarını filtrelemek için tarih, şehir, bayram ya da kutlama mekânı bazlı filtrelemeler yapabilmek de mümkündür.

Harita üzerinde arama modülü ise, kutlamaların kent mekanına yayılımını takip edebilmeyi kolaylaştırmaktadır. Bu modülde yine şehir, bayramlar ve yıllara göre filtreleme yapılabilmekte ve CBS altyapısından çekilen koordinatlar ile, arşivlerden aktarılan içerik sentezlenerek düzenlenen etkinliklere ilişkin mekânsal veriler de izlenebilmektedir.

Veri analizi modülü ise, üç farklı analiz olanağı sağlamaktadır: mekân kullanım örüntüleri, mekan kullanım sıklığı, ve kutlama etkinlikleri temaları ile arşiv materyallerinden derlenen verilerin tablolar ve grafikler yardımı ile derli toplu incelenmesine olanak vermektedir. Dijital beşerî bilimler alanında Türkiye’de referans çalışmalardan biri olmayı amaçlayan bu projenin Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında araştırmacılar başta olmak üzere konuya ilgi duyan geniş toplum kesimlerine faydalı olmasını dileriz.

Projeye sağladığı mali destek dolayısıyla TÜBİTAK’a ve bu projeye ev sahipliği yapan ve veri tabanına sunucuları üzerinde yer sağlayan Abdullah Gül Üniversitesi’ne proje ekibi teşekkürlerini sunar.

Proje Ekibi:
Ahmet Erdem Tozoğlu, Abdullah Gül Üniversitesi
Elif Kaymaz, Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Öykü Su Sezen, Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Mehmet Emin Aykurt, Erciyes Üniversitesi
Yunus Emre Kaya, Abdullah Gül Üniversitesi